Czy możemy mówić co nam się podoba?

Moja babcia lubiła powtarzać, że lepsza „najgorsza prawda od najpiękniejszego kłamstwa” i kiedy ktoś czuł się obrażony prawdą… dodawała, że za prawdę nie można się obrażać”.

A czy ma to przełożenie na prawo karne? Czy możemy mówić/pisać, że nasza koleżanka zajmuje się w wolnej chwili prostytucją, a nasz sąsiad handluje mefedronem?

Czy ma znaczenie GDZIE to mówimy? lub JAK to mówimy? lub czy inni chcą NASZEGO mówienia słuchać ?

Prywatny akt oskarżenia jest zwyczajowo nazywany przez nas prawników w skrócie – „prywatką”

Jak stwierdził oskarżony (nieco zaskoczony całym „zamieszaniem” które wywołał) podczas ostatniej „prywatki”, w której miałam przyjemność brać udział:

„teraz wszyscy za byle co się obrażają i nawet pożartować nie można”

a Ty jak uważasz Drogi czytelniku, jest jeszcze przestrzeń w sieci, lub w życiu offline, gdzie można bez ryzyka… pożartować z koleżanki lub kolegi?

Jaka jest właściwa różnica między zniesławieniem a opinią/krytyką?

§  1. Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

§  2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

art. 212 Kodeksu karnego

Pomawia, czyli co właściwie robi? i jak TO robi?

pomówić — pomawiać

1. «bezpodstawnie zarzucić coś komuś, oskarżyć kogoś o coś»

2. «przeprowadzić z kimś rozmowę»

źródło: https://sjp.pwn.pl

Słowo „pomawiam” kojarzy się z mówieniem, ale to jedynie jedna z wielu form „ekspresji”

 „Pomówienie […] może być wyrażone w jakikolwiek sposób, zdolny do uzewnętrznienia myśli sprawcy i przelania ich w świadomość innych osób. Może nastąpić zatem nie tylko ustnie, ale także pismem, drukiem, wizerunkiem lub karykaturą, może uzewnętrznić się gestem (np. znaczące oklaskiwanie mówcy, w chwili, gdy ten podnosi hańbiący zarzut przeciw innej osobie), lub mimiką (np. ironiczny grymas, gdy ktoś mówi o nieskazitelnej uczciwości innej osoby)”

Sąd Najwyższy w wyroku z 20.11.1933 r., III K 1037/33, OSN(K) 1934/4, poz. 550

Czyli właściwie POMAWIAĆ, możemy również bez użycia słów, jest to wyłącznie ograniczone kreatywnością sprawcy

Co w praktyce Sąd uznał za zniesławienie?

– „naciagaczka i oszustka nie pracuje siedzi u mamy i cały czas kombinuje jak innych ponaciągać” Wyrok Sądu Rejonowego Poznań-Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z dnia 25 czerwca 2018 r.  VI K 13/17,

– „nie wiesz z kim ty mieszkasz pod jednym dachem – mieszkasz ze złodziejem, który okradł chiński sklep w S.” Wyrok Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 28 stycznia 2015 r. II Ka 602/14

– „nieprawidłowo opiekuje się dzieckiem” Wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 19 stycznia 2021 r. II K 784/17

– „te relacje powiem brzydko, patologicznie się układają” Wyrok Sądu Rejonowego w Mogilnie z dnia 28 maja 2019 r. II K 301/17

– „nie jest budowlańcem, nie zna się na tej profesji, jest niewypłacalny, natomiast samo uzyskanie kontraktu wynikało z faworyzowania” Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 30 grudnia 2015 r. VII K 159/15

Prywatny akt oskarżenia (sprawa karna), czy… pozew o naruszenie dóbr osobistych (sprawa cywilna)?

W takiej sytuacji zawsze wybiorę prywatny akt oskarżenia zamiast pozwu o naruszenie dóbr osobistych, nie tylko dlatego, że wole prawo karne (przyznaje się, tak jest), ale ze względu na skutek jaki wywiera każda ze spraw. Finałem sprawy karnej nie będzie tylko „rekompensata” finansowa, czy zobowiązanie oskarżonego do opublikowania mniej lub bardziej szczerych przeprosin, ale wyrok karny z którego wynika, że:

1. osoba X popełniła zarzucany mu czyn
2. osoba X jest od chwili uprawomocnienia się wyroku osobą karaną
3. osoba X może zostać pozbawiona wolności lub jej wolność może być dotkliwie ograniczona np. przez prace społecznie użyteczne  
4. jakby stwierdziła moja babcia „grozi za to kryminał”

Ale wracając do pytania, jaka jest właściwie różnica między zniesławieniem a wyrażeniem swojej opinii?

wszystko zależy od okoliczności, czyli KTO/CO/JAK powiedział i… czy bliżej temu było do prawdy, czy do zwykłego kłamstwa.

Sukces lub porażka takiej sprawy… tkwi w dowodach, jeśli potrzebujesz mojej pomocy w ocenie swojego aktu oskarżenia albo czujesz, że moja obecność na sprawie, jako Twoje wsparcie jest tym czego potrzebujesz (napisz e-maila: adwokat@dariaradlowska.pl lub zadzwoń: 696-17-07-17)

Adwokat Daria Radłowska