Czy miłość na zawsze istnieje? a kara pozbawienia wolności orzeczona na zawsze?

Wpis poniżej stanowi analizę „po nowemu” art. 77 kodeksu karnego – przybliża planowane zmiany, które mają wejść w październiku 2023 r. Jest fragmentem e-booka będącego praktycznym, adwokackim przewodnikiem po zmianach w kodeksie karnym 2023 r.

art.  77.  [Podstawy stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia; orzeczenie zakazu warunkowego zwolnienia] stan prawny 29.08.2023 r.

§ 1.  

Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. 

§  2.  

W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, wymierzając karę wymienioną w art. 32 pkt 3-5, może wyznaczyć surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego zwolnienia niż przewidziane w art. 78.  

po zmianach

Art.  77.  [Podstawy stosowania warunkowego przedterminowego zwolnienia; orzeczenie zakazu warunkowego zwolnienia] 

§  1.  

Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że skazany po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. 

§  2.  ⁵⁵ 

 W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd, wymierzając karę wymienioną w art. 32 pkt 3 lub 5, może wyznaczyć surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego zwolnienia niż przewidziane w art. 78. 

§  3.  ⁵⁶ 

 Wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności sprawcy za czyn popełniony przez niego po prawomocnym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym na karę dożywotniego pozbawienia wolności albo karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat, sąd może orzec zakaz warunkowego zwolnienia. 

§  4.  ⁵⁷ 

 Wymierzając karę dożywotniego pozbawienia wolności, sąd może orzec zakaz warunkowego zwolnienia sprawcy, jeżeli charakter i okoliczności czynu oraz właściwości osobiste sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób. 

art. 77 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 25 lit. a ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. (Dz.U.2022.2600) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 października 2023 r. 

Zmiany w § 2 

Zmiana pozwoliła na wyeliminowanie jednej z kar – uprzednio  wskazanej w art. 32 pkt 4 kk – czyli kary 25 lat pozbawienia wolności z katalogu przewidzianego w art. 32 KK  

Zmiana była konieczna po wyeliminowaniu kary 25 lat pozbawienia wolności.  

Zmiany – dodanie § 3 i 4  

Skazany na karę pozbawienia wolności (bezwzględną, lub karę pozbawienia wolności w zawieszeniu a następnie zarządzoną) w pewnych okolicznościach może liczyć na warunkowe zwolnienie z odbycia reszty kary. 

Jest to decyzja sądu, mająca charakter uznaniowy.  

Co oznacza w praktyce?  

nawet po spełnieniu w ocenie skazanego warunków do przedterminowego zwolnienia – do przedterminowego zwolnienia może nie dojść.  

Dlatego tak ważne jest zadbanie o każdy element stanu faktycznego, tworzący obraz skazanego „zasługującego” na przedterminowe zwolnienie.  

Co Sąd ocenia ? 

– postawę, właściwości i warunki osobiste skazanego, 

– okoliczności w jakich doszło do popełnienia przestępstwa, 

– zachowanie skazanego po popełnieniu przestępstwa, 

– zachowanie skazanego w trakcie odbywania kary 

Po zmianach z grupy skazanych, zostanie wyodrębniona szczególna grupa skazanych uprzednio już skazanych za przestępstwo (art. 77 § 3 kk)  

 #przeciwko zdrowiu, życiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym 

#wobec których wymierzono karę dożywotniego pozbawienia wolności, albo karę pozbawienia wolności nie krótszą niż 20 lat. 

Czy oznacza to, że wobec tych osób obligatoryjnie sąd orzeknie zakaz przedterminowego zwolnienia ? NIE 

W takiej sytuacji – kiedy sąd rozważy konieczność zastosowania powołanego przepisu?  

Obok spełniania przesłanki formalnej (z art. 77 § 3 kk) – stan faktyczny towarzyszący popełnieniu nowego przestępstwa (czyli charakter i  okoliczności czynu, oraz właściwości osobiste sprawcy), będą wskazywać, że: 

„jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób” (77 § 4 kk) 

Warto zauważyć, że kwestia zachowania PO popełnieniu przestępstwa, nie została wymieniona. Tym samym powinna pozostać bez znaczenia. 

Czy Sąd dysponuje umiejętnościami pozwalającymi na ocenę „właściwości osobistych sprawcy”?  

Będzie miał do dyspozycji dowody ułatwiające podjęcie decyzji: 

1. wyjaśnienia samego sprawcy 

2. wywiad środowiskowy (zazwyczaj skupia się na warunkach  życiowych, ale częściowo można uzyskać z niego informację o osobowości sprawcy) 

3. opinia psychologiczna, opinia sądowa-psychiatryczna (w mojej ocenie mająca decydujące znaczenie) 

Ustawodawca uznał, że niektórzy skazani – z racji swojego uprzedniego postępowania powinni być trwale wyeliminowani ze społeczeństwa.  

Jak zostało wskazane w uzasadnieniu projektu (nr 2024, Sejm RP IX) 

„orzeczenie zakazu warunkowego przedterminowego zwolnienia ma na celu skuteczną ochronę społeczeństwa” 

 W takiej sytuacji warto zadać pytanie czy jest sens prowadzenia wobec tej kategorii skazanych jakichkolwiek działań o charakterze resocjalizacyjnym?  

Zakaz warunkowego przedterminowego zwolnienia przy skazaniu na karę dożywocia jest sprzeczny z polską konstytucją RP i utrwalonym przez Trybunał w Strasburgu rozumieniem art. 3 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności – uważa RPO Marcin Wiącek (strona RPO)

Zakaz warunkowego zwolnienia przy jednoczesnym skazaniu na karę dożywotniego pozbawienia wolności w praktyce oznacza karę orzeczoną na „zawsze” – lub do kolejnej zmiany w kodeksie karnym. 

moim zdaniem

Jest to rozwiązanie nie spotykane w przeszłości w zakamarkach kodeksu karnego.  

 Z jednej strony ustawodawca chce chronić społeczeństwo przed kategorią skazanych potencjalnie niebezpiecznych i nie ulegających resocjalizacji, z drugiej strony argumentacja o łamaniu konstytucji – ma sporo zwolenników.  

W praktyce rozwiązanie może zostać zastosowane w stanie faktycznym zarysowanym poniżej:

Jan K. uprzednio skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności za zabójstwo, po odbyciu całości kar, w ciągu 2 miesięcy ponownie dopuścił się przestępstwa zabójstwa.  

W trakcie przesłuchania wyjaśnił, że lubi zabijać a każda z tych osób nie traktowała poważnie jego słów. Okoliczności popełnienia każdego z przestępstw ujawniły negatywne cechy osobowości, takie jak – skłonność do agresji, brutalnych zachowań i  lekceważący stosunek do innych. 

Czy wspomniana zmiana wejdzie w życiu 1 października 2023 r. ? – czas zweryfikuję. 

Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego – zostaw wiadomość, napisz maila adwokat@dariaradlowska.pl lub zadzwoń 696 17 07 17

Konsultacje prawne odbywają się stacjonarnie w Lublinie lub Krasnymstawie, albo zdalnie (a wtedy Twoje miejsce pobytu nie ma znaczenie

pozdrawiam

adw. Daria Radłowska

obrona w sprawie karnej Zamość, karnista, adwokat Krasnystaw zabójstwo dożywocie obrona