postępowanie karne,  prawo karne wykonawcze

A może tak zacząć wszystko od nowa? O ułaskawieniu – praktyczny poradnik cz. 1

Prawo łaski jest jedną z prerogatyw Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, pisząc w pewnym uproszczeniu – to, czy ktoś będzie mógł zacząć od nowa, zależy wyłącznie od decyzji prezydenta.

Kto może skorzystać?

Prawo łaski można zastosować wobec KAŻDEGO skazanego, oprócz tych, którzy zostali skazani przez Trybunał Stanu.

Ale! z racji, że w ostatnich latach Trybunał Stanu nikogo nie skazał, wyłączenie nie ma wymiaru praktycznego (jeśli interesuje Was temat Trybunału Stanu tutaj możecie przeczytać nieco więcej na temat jego „produktywności” tutaj LINK.  Planowane są zmiany w jego funkcjonowaniu, o których możecie przeczytać tutaj LINK, w sieci można spotkać się z opinią, że jest to najbardziej BEZUŻYTECZNA instytucja w naszej Konstytucji)

Kto może wystąpić z prośbą o ułaskawienie?

♥ skazany,

♥ grupa osób uprawniona do składania na jego korzyść środków odwoławczych, do tej grupy zaliczyłabym:

→ obrońcę (dominuje pogląd, że nie musi uzyskać skonkretyzowanej zgody na ten konkretny krok od skazanego, bo działa na jego korzyść, nie spotkałam się z taką sytuacją w praktyce),

→ prokuratora (dla niektórych może być to zaskakujące, ale prokuratura może działać RÓWNIEŻ na korzyść skazanego),

♥ przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą skazany pozostaje

Gdzie skierować prośbę?

Z jednej strony można spotkać się z poglądem, że złożyć prośbę można do któregokolwiek z organów postępowania ułaskawieniowego czyli sądu, Prokuratora Generalnego, Prezydenta RP. Ale jak to bywa w takich sprawach, liczy się czas, najlepiej, więc skierować prośbę do sądu, który wydał wyrok w PIERWSZEJ instancji. Jeśli zrobisz inaczej, najprawdopodobniej stracisz czas na wewnętrzne procedury – czyli przesłanie z jednego organu do tego, który faktycznie jako pierwszy pochyli się nad tym wyjątkowym pismem.

3 typowe cechy prośby o ułaskawienie

Sporządzając wielokrotnie jako asystent sędziego projekty opinii w Sądzie Rejonowym, które były odpowiedzią na prośbę skazanego/skazanej o ułaskawienie, zauważyłam trzy rzeczy:

  1. były sporządzone chaotycznie, zazwyczaj były za długie, a jednocześnie zawierały mało merytorycznej treści,
  2. były przepełnione szczerą nadzieją, że mają szansę na powodzenie,
  3. dominowały wnioski sporządzone bez udziału profesjonalnej pomocy ze strony adwokata czy radcy prawnego
3 rady o których powinieneś/powinnaś pamiętać sporządzając prośbę o ułaskawienie

Jeśli czytasz ten artykuł, bo chcesz sam sporządzić taki wniosek, albo chcesz komuś pomóc i sporządzić go w jego/jej imieniu, zapamiętaj te rady:

  • nie pisz pisma własnoręcznie/odręcznie – to pismo będzie długie (z krótkim się nie spotkałam), co spowoduje, że po drugiej stronie będzie przeciętny prawnik, który będzie miał „chwile” na jego przeczytanie. Sama wielokrotnie nie mogłam odczytać jakiegoś fragmentu, nie byłam pewna czy rozumiem „co autor miał na myśli”, a przeczytanie całości, przy okazji zrobienie notatek, zajmowało mi mnóstwo czasu.

Jako asystent sędziego w wydziale karnym – prośby o ułaskawienie, czytałam dokładnie, nie rezygnowałam, tylko dlatego, że pismo było napisane odręcznie, nieczytelnie oraz było bardzo długie  – ale możesz nie mieć tyle szczęścia!  

  • współpracuj i daj się poznać (z tej najlepszej strony)… długo przed złożeniem wniosku

tak – inni będą pytani, co sądzą o skazanej/skazanym, w zależności , gdzie dana osoba się znajduje, opinię wystawi Zakład Karny oraz wywiad przeprowadzi kurator sądowy

  • myśl optymistycznie i nastaw się na czekanie

to wszystko będzie trwało długo albo bardzo długo – jeśli sprawa nie ma statusu „wyjątkowej”… a co decyduje o wyjątkowości ?– tego przeciętny obywatel nie wie, ma to charakter uznaniowy. Zazwyczaj sprawa musi przejść przez wszystkie etapy – które uregulowane są w kodeksie postępowania karnego.

Pismo najlepiej zatytułować – prośba o ułaskawienie, takim terminem posługuje się kodeks postępowania karnego, brzmi mało kodeksowo, ale jednak! ale to nie odpowiedni tytuł definiuje charakter pisma, tylko treść… tym samym,  wniosek o ułaskawienie, również spotka się ze zrozumieniem

Ile osób ułaskawił Prezydent Andrzej Duda w okresie od marca do grudnia 2020?
  1. wobec 74 osoby – Prezydent nie zastosował prawa łaski
  2. wobec 16 osób – Prezydent zastosował prawo łaski

Czy to oznacza, że tylko tyle osób chciało skorzystać z prawa łaski?

NIE! tylko tyle wniosków dotarło do Prezydenta. W tym momencie Drogi Czytelniku pewnie się zastanawiasz, gdzie trafiła „reszta” próśb?  Ich los może być różny:

– opinię negatywną wydał sąd w którym zapadł wyrok w pierwszej instancji, a był to jedyny sąd, który wydał wyrok w danej sprawie,

– opinię negatywną wydał obok sądu niższej instancji, również sąd w którym zapadł wyrok w drugiej instancji,

! Czyli, przynajmniej jeden z sądów musi wydać opinię pozytywną… a czy wydanie opinii pozytywnej przez dwa sądy „zwiększa” szansę na szczęśliwe zakończenie? zapewne tak

– cofnięto prośbę o ułaskawienie na wcześniejszym etapie

Pamiętaj, artykuł dotyczy TYPOWEJ sprawy tj. rozpoczętej od prośby o ułaskawienie, gdzie zachowana jest TYPOWA procedura

Oczywiście, zdarzają się sytuacje, gdy procedura ułaskawienia rozpoczyna się z urzędu lub dotyczy osoby nie skazanej prawomocnym wyrokiem, a przez to nie tylko budzi mnóstwo emocji wśród prawników, ale też wśród osób które na co dzień nie zajmują się prawem (kazus p. Kamińskiego LINK)

Z następnego artykułu (który właśnie się tworzy w świątecznym klimacie, przy zapachu czekoladowego ciasta) dowiesz się jakie okoliczności uwzględnia sąd przy wydaniu opinii, a o czym lepiej nie wspominać.

Pozdrawiam Was cieplutko

Adwokat Daria Radłowska

komentarze 4

Skomentuj Tomasz Michałowski Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *